Tủ điện công nghiệp là thành phần cốt lõi trong hệ thống phân phối và điều khiển điện của các nhà máy, xí nghiệp, khu công nghiệp. Việc kiểm định tủ điện định kỳ không chỉ giúp đảm bảo an toàn vận hành, mà còn duy trì tuổi thọ thiết bị, ngăn ngừa sự cố cháy nổ và tuân thủ quy định pháp luật.

Mục tiêu của kiểm định tủ điện

- Đánh giá khả năng vận hành an toàn của tụ điện.

- Phát hiện sớm hư hỏng tiềm ẩn và điểm tiếp xúc lỏng lẻo.

- Đảm bảo tiêu chuẩn cách điện, tiếp địa, bảo vệ quá dòng/quá áp.

- Tuân thủ quy định kiểm định kỹ thuật an toàn đối với thiết bị có yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn lao động.

 

Căn cứ pháp lý và tiêu chuẩn áp dụng

- Thông tư 36/2019/TT-BLĐTBXH về kiểm định kỹ thuật an toàn

- TCVN (Tiêu chuẩn Việt Nam): Tùy thuộc vào loại tủ điện và các yêu cầu cụ thể, có thể áp dụng các TCVN như TCVN 7997 (IEC 60439-1) về tủ điện đóng cắt và điều khiển hạ áp, TCVN 13725 (IEC 62208) về vỏ tủ điện, và các TCVN liên quan đến an toàn điện khác.

- Hướng dẫn kỹ thuật của nhà sản xuất và hồ sơ thiết kế hệ thống điện

 

Đối tượng và thời điểm cần kiểm định

Loại tủ	Thời điểm kiểm định
Tủ điện mới lắp đặt	Trước khi đưa vào vận hành
Tủ đang vận hành	Định kỳ 1-3 năm/ lần tùy theo cấp điện áp
Tủ điện sau cải tạo, sửa chữa	Ngay sau khi hoàn tất công việc

 

Quy trình kiểm định tủ điện công nghiệp chuẩn

Chuẩn bị

- Kiểm tra hồ sơ: Thu thập và xem xét các tài liệu liên quan đến tủ điện như sơ đồ thiết kế, lý lịch thiết bị, các chứng chỉ chất lượng, biên bản nghiệm thu lắp đặt, quy trình vận hành và bảo trì.

- Kiểm tra bên ngoài: Đánh giá tình trạng vật lý của tủ điện, bao gồm vỏ tủ, khóa, bản lề, các lỗ thông gió, hệ thống tiếp đất bên ngoài, biển cảnh báo và nhãn mác.

- Chuẩn bị thiết bị đo: Đảm bảo các thiết bị đo kiểm định (như megohmmeter, ampe kìm, vôn kế, thiết bị đo điện trở tiếp địa, thiết bị đo dòng rò,...) còn trong thời hạn hiệu chuẩn và hoạt động tốt.

- Đảm bảo an toàn: Thực hiện các biện pháp an toàn cần thiết trước khi tiến hành kiểm tra điện, bao gồm cách ly nguồn điện, đặt biển cảnh báo, sử dụng đồ bảo hộ cá nhân.

Kiểm tra kỹ thuật

- Đo điện trở cách điện: Kiểm tra điện trở cách điện giữa các pha, giữa các pha với dây trung tính và giữa các pha/dây trung tính với vỏ tủ. Giá trị đo được phải đạt yêu cầu theo tiêu chuẩn.

- Đo điện trở của cuộn dây: Đo điện trở của các cuộn dây trong các thiết bị như máy biến áp, cuộn kháng để phát hiện các sự cố như ngắn mạch hoặc hở mạch.

- Kiểm tra độ bền điện môi: Thử nghiệm khả năng chịu điện áp cao của vật liệu cách điện trong tủ điện.

- Đo điện trở tiếp xúc: Kiểm tra điện trở tiếp xúc của các mối nối, đặc biệt là các mối nối đất và các điểm đấu nối của thiết bị đóng cắt. Điện trở tiếp xúc phải nhỏ để đảm bảo dẫn điện tốt.

- Đo dòng điện rò: Kiểm tra dòng điện rò ra vỏ tủ hoặc xuống đất. Dòng điện rò phải nằm trong giới hạn cho phép để đảm bảo an toàn.

- Đo các thông số đóng cắt thiết bị: Kiểm tra thời gian đóng/cắt, điện áp và dòng điện đóng/cắt của các thiết bị đóng cắt (như aptomat, cầu dao, contactor).

- Kiểm tra hoạt động của các bộ phận: Đánh giá hoạt động của các rơ le bảo vệ, bộ điều khiển, đèn báo, đồng hồ đo và các thành phần khác trong tủ điện.

- Kiểm tra hệ thống nối đất: Đo điện trở tiếp địa của hệ thống nối đất, đảm bảo giá trị nằm trong phạm vi cho phép theo tiêu chuẩn. Kiểm tra tính liên tục của mạch nối đất giữa các bộ phận kim loại của tủ.

Xử lý kết quả

- Lập biên bản kiểm định: Ghi chép đầy đủ các thông số đo đạc, các lỗi phát hiện (Nếu có) và đánh giá kết quả kiểm định.

- Đánh giá kết quả: So sánh các giá trị đo được với tiêu chuẩn và quy định hiện hành để xác định tình trạng an toàn của tủ điện.

- Đưa ra kiến nghị: Nếu phát hiện các lỗi hoặc sai sót, cần đưa ra các kiến nghị khắc phục cụ thể.

- Cấp giấy chứng nhận (nếu đạt yêu cầu): Nếu tủ điện đáp ứng các yêu cầu về an toàn, đơn vị kiểm định sẽ cấp giấy chứng nhận kiểm định.

- Dán tem kiểm định: Tủ điện đạt yêu cầu thường được dán tem kiểm định với thời hạn hiệu lực.

 

Lợi ích của kiểm định định kỳ tủ điện

- Giảm thiểu rủi ro cháy nổ do chập điện, quá tải.

- Tăng độ tin cậy và tuổi thọ hệ thống điện.

- Giảm thiểu thời gian dừng máy không kế hoạch trong sản xuất.

- Tuân thủ quy định pháp luật, tránh bị xử phạt hoặc đình chỉ vận hành.

 

Kết luận

Kiểm định tủ điện công nghiệp là bước bắt buộc trong quản lý vận hành hệ thống điện hiện đại. Một quy trình kiểm định bài bản không chỉ giúp doanh nghiệp yên tâm sản xuất mà còn là cam kết với an toàn và chất lượng.